پریسا همایونی هستم، فوق لیسانس پژوهش هنر و لیسانس مرمت بناهای تاریخی. در راستای تحصیل در پژوهش هنر، علاقمند به مقاله نویسی و پژوهش در زمینه تخصصی مرمت شدم. پس از آشنایی با ایران نگری که پیشنهاد پژوهش و تحقیق بیشتر به منظور شناساندن این حوزه به اعم مردم را به من داد، تصمیم گرفتم برای آشنایی بیشتر افراد با حوزه مرمت بناهای تاریخی تلاش و با ایران نگری همکاری کنم.
ساسانیان پیشگام معماری ایران بودند. دین زرتشت در این دوره به رسمیت شناخته شد و معماری مذهبی را به وجود آورد. گنبد با دهانه‌ی بزرگ، آتشکده و چهار طاقی از جمله دست آوردهای ساسانیان بوده است.
207
تاریخچه معماری ایران (هخامنشی)
هنر پارسی را باید در هنر بین النهرین جست و جو کرد که با هنر ایرانی عجین شد و هنر هخامنشی را ساخت. هخامنشیان از قدرت و عظمت سیاسی برخوردار بودند که این در هنر و معماری آن‌ها نیز متجلی شد و هنر قدرتمدی را به وجود آورد. تخت جمشید یکی از قدرت‌نمایی‌های هخامنشان در ایران بود.
300
تاریخچه معماری در ایران (مادها)
قوم مادها حکومت قبل از امپراطوری هخامنشی بودند و نقطه‌ی عطف معماری در ایران که بعدها سرمنشا بسیاری از عناصر در معماری بودند. ولی از این دوره اطلاعات بسیار کمی در دست است. اما با کاوش‌های باستان‌شناسی صورت گرفته در تپه‌های باستانی، سفال‌ها و معماری به جای مانده می‌توان به این نتیجه رسید که تمدن ماد پُلی مهم میان تمدن‌ها در آینده بوده است.
323
تاریخچه معماری در ایران (پیدایش)
پیدایش معماری را باید از غارها جستجو کرد زیرا که ابتدایی‌ترین خانه انسان است. سرپناهی که ابتدایی ترین اتفاقات در غار افتاده است. این جا جایی است که سرآغاز معماری و هنر را در آن جست و جو کرد. آشنایی با این معماری جهان بینی انسان نخست را نسان می‌دهد. این تکانل از سنگ آغار می‌شود در آجر به تکامل خاص خود می رسد.
280
کاروانسراها یکی از بناهای مهم در معماری ایران هستند که در رشد راه، توسعه‌ی سفر و تجارت نقش بسیار مهمی را ایفا کردند. کاروانسراها با توجه به اقلیم مناسب هر شهر ساخته می‌شدند و مصالح به کار رفته در هر اقلیم متفاوت بوده است. سیر تحول در نقشه و پلان کاروانسراها در هر دوره‌ی تاریخی را می‌توان مشاهده کرد، اما در دوره‌ی صفوی و سلجوقی اوج تحولات اساسی در این بناهای تاریخی را شاهد هستیم.
354
راه ابریشم علاوه بر تجارت مادی محل تجارت ناملموس فرهنگی نیز بوده است. سرگرمی‌ها و بازی‌هایی در آن به وجود آمده و تبادل شده‌اند که از چین تا ایران و اروپا رواج پیدا کرده‌اند. چوگان و شطرنج از جمله بازی‌های اساطیری و بنیادین ایران هستند که از دیرباز مور توجه شاهان قرار داشتند و راه ابریشم نقش مهمی جهت ترویج آن‌ها ایفا کرده است.
325
گچ بری یکی از شیوه های تزیین پوشش دیوار در بناهای تاریخی است که از دوره اشکانیان مورد استفاده قرار گرفته و سیرتکاملی آن در دوره ایلخانیان به اوج رسیده است. گچ بری برای تزیین سطوح داخلی بناها مانند نوشتن کتیبه‌ها، تزیین محراب‌ها، زیرگنبدها، ایوان‌ها و ... به کار می رفته و زینت بخش بسیاری از بناهای تاریخی در ایران بوده است.
605
سابقه‌ی استفاده از گچ و این‌که از چه زمانی به صورت یکی از عناصر کاربردی معماری ایرانی در آمده، کاملا روشن نيست، اما بر اساس یافته‌های باستان‌شناسی، قدیمی‌ترین آثار به دست آمده از گچ مربوط به دوران ایلامی است که از هفت تپه‌ی خوزستان به دست آمده است.
425
قزوین یکی از مهم‌ترین راه‌ها در تجارت و فرهنگ جاده‌ی ابریشم بوده که در طول تاریخ موقعیت خود را حفظ کرده است. قزوین به دلیل آب و هوا و موقیعت جغرافیایی مناسب همواره مورد توجه سیاحان و تاریخ‌نویسان بوده است، که در بسیاری از این متون به عنوان بهشت ایران زمین از آن یاد شده است و آن هم به دلیل باغستان‌های سنتی در زمان خود بوده است. در سال 2016 اولین اجلاس شهرداران راه ابریشم در قزوین تشکیل شد.
325
مرزهای ایران که جاده‌ی ابریشم از آن می‌گذرد بسیار خشک و بیابانی است اما به وسیله‌ی قنات، زنده و باعث ایجاد کاروانسراها در نزدیکی قنات‌ها شده است. پس آب، نقش بسیار مهمی در ایجاد نقطه‌ی عطفی در راه ابریشم داشته و قنات به رشد این مسیر نیز کمک فراوانی کرده است.
278
راه ابریشم، کمربند فرهنگی تاریخی که از دیر باز مورد توجه تمدن‌ها برای تبادل فرهنگی و هنری بوده است، نقش مهمی در شکل‌گیری هنر، معماری، نقاشی و... داشته است. این کمربند فرهنگی سه قاره‌ی اروپا، آسیا و آفریقا را به هم وصل می‌کند. در این مسیر در اثر تبادل فرهنگ‌ها هنرهای بسیاری متولد شدند. نام راه ابریشم در قرن نوزدهم ابداع شد ولی استفاده از آن به دوران بسیار دوری قبل از هخامنشان می‌رسد. نقطه‌ی پایان این مسیر، زیان (ژیان) پایتخت امپراطوری چین است و نقطه‌ی شروع آن ونیز در ایتالیا، دریچه‌ی اروپا به مشرق‌زمین است. طول این مسیر شانزده هزار کیلومتر است که مارکو پولو این مسیر را طی کرده بوده است.
407
راه ابریشم، کمربند فرهنگی تاریخی که از دیر باز مورد توجه تمدن‌ها برای تبادل فرهنگی و هنری بوده است، نقش مهمی در شکل‌گیری هنر، معماری، نقاشی و... داشته است. این کمربند فرهنگی سه قاره‌ی اروپا، آسیا و آفریقا را به هم وصل می‌کند. در این مسیر در اثر تبادل فرهنگ‌ها هنرهای بسیاری متولد شدند. نام راه ابریشم در قرن نوزدهم ابداع شد ولی استفاده از آن به دوران بسیار دوری قبل از هخامنشان می‌رسد.
342
