دژ شمیران یکی از قلعه های اسماعیلیان در قزوین

نام‌های دیگرمکان

• دژ سمیران
• دژ سمیرم
• شمع ایران
• کنگریان
• سمیویروم
• سالاریه

موقعیت جغرافیایی دژ شمیران

این قلعه در بین اهالی روستای بهرام آباد که از توابع منطقه طارم می‌باشد، به نام‌های شیمران و سمیران معروف است، ولی در متون تاریخی به نام های سمیران، شمیران، سمیرم، شمع ایران، کنگریان، سمیویروم و سالاریه از آن نام برده شده است.

سیر تاریخی و فرهنگی دژ شمیران

تاریخ شناسان قدمت این دژ را به دوران قبل از اسلام نسبت می‌دهند که در طول سال‌های سده‌ی چهارم هجری تختگاه کنگریان -آل مسافر- بوده است. دژ شمیران نزدیک به دو قرن جزو قلعه‌های اسماعیلیان بوده و پس از هجوم هلاکو تا پایان دوره‌ی صفوی نیز در کشمکش‌های سیاسی اهمیتی به سزا داشته است.

معماری دژ شمیران

دژ شمیران در کنار دریاچه‌ی سپیدرود بر بالای دریاچه‌ای مرتفع و سنگی قرار دارد. بهتر است بدانید که طول جاده با ماشین از سد تا بهرام آباد 18 کیلومتر است و بعد می‌باید مسافتی در حدود 3 کیلومتر را به سمت جنوب با پای پیاده طی کرد تا به قلعه رسید. .طرح کلی بنای قلعه به شکل مستطیل و ارتفاع دیوار و برج‌ها نزدیک به 15 متر است که سرتاسر آن با کمک سنگ‌های لاشه و ملات گچ به ضخامت 8 پا ساخته‌اند و در فاصله‌های یک متری کلافی چوبی در دل دیوار به کار برده‌اند که علاوه بر استحکام و همبستگی اجزا، نظمی منطقی به بنا بخشیده و از دور به صورت یک رج سنگ خودنمایی می‌کند. در دیوار شمالی قلعه دو برج شکوهمند وجود دارد که در قسمت بالا دارای پنجره‌های بلند مستطیل شکلی با قوس تیزه‌دار هستند که بیشتر برای نگهبانی پایین قلعه از آن‌ها استفاده می‌شده است. قسمت جنوبی دژ نیز دارای دیواری صاف است که به خاطر رود قزل اوزن از امنیت بیشتری برخوردار بوده و نیازی به استحکامات دفاعی بیشتر احساس نمی‌شده است. طرز بنای دیواره‌ی غربی قلعه با جانب شرقی تفاوت دارد و به جای برج‌های مدور، دیواری صاف بر آورده‌اند که نمای خارجی ساختمان‌های این بخش قلعه به شمار می‌رود و به تمامی از ملات گچ پوشش یافته و به خوبی حفظ شده است.

این قلعه، از قلعه‌های پر اهمیت و معتبر ایران است. بنا بر گزارشات به جا مانده از جهانگردانی همچون ابودلف (331 ه.ق) و ناصر خسرو (438 ه.ق) عظمت و شکوه بی‌نظیر این دژ تاریخی آشکار می‌شود.

پیشنهاد برای دیدن دژ شمیران

شما با بازدید از این مکان می‌توانید از دیگر بناهای تاریخی نیز بهره بجویید. از دیگر بناهای پیرامونی این قلعه آرامگاه بزرگ یا قلعه‌ی ساسان است که با طرحی هشت ضلعی از مصالح سنگ و آهک بر قله‌ی کوهی ساخته شده است. با فاصله‌ی اندکی بنای تاریخی آرامگاه کوچک نیز طرحی همچون قلعه‌ی ساسان دارد و امامزاده قاسم نیز پلانی مستطیلی متشکل از چند فضای مجزا بوده و به تدریج گسترش یافته است. بنای امامزاده قاسم از سنگ لاشه ساخته شده است و فضاهای مختلف آن دارای پوشش گنبدی، طاق و تویزه و کاربندی است. متاسفانه با شروع فصل زمستان به دلیل قرار گرفتن این مجموعه در حوضه‌ی آبگیر سد سفیدرود، بخشی از مناره‌ها و پلکان‌های دو سویه‌ی محوطه‌ی شمیران تا اوایل فصل بهار در زیر آب قرار می‌گیرد. همچنین قلعه‌ی شمیران، آرامگاه بزرگ ساسان و قسمتی از آرامگاه کوچک که بالای صخره قرار دارند به صورت جزیره در وسط آب قرار می‌گیرند و راه رسیدن به آن مسدود می‌شود.

مشاهده دیدگاه‌ها

افزودن دیدگاه