آرامگاه بابا پیر

نام های دیگر آرامگاه بابا پیر

• مقبره بابا پیر
• آرامگاه ابا عدنان قریشی

موقعیت جغرافیایی آرامگاه بابا پیر

این مقبره در استان اصفهان، شهرستان خوانسار، خیابان سرچشمه، پلاک 2 قرار دارد.

سیر تاریخی و فرهنگی آرامگاه بابا پیر

در ایران برای اشخاص مسن یا به عبارتی «پیر» احترام خاصی قائل بودند و در عرفان و تصوف هم که پیر معنی خاص خود را داشت، از این رو به بزرگان معمولا پیر گویند و مقابر و آرامگاه‌های زیادی به نام پیر در ایران‌زمین وجود دارد.

شیخ ابا عدنان قریشی معروف به بابا پیر یکی از عرفای بزرگ قرن هفتم هجری اهل شهر خوانسار بود. شیخ پایه‌گذار مذهب شیعه جعفری در شهرهای اصفهان، بروجرد، لرستان، نهاوند و خوزستان است. در آن زمان مردم شهرهای یاد شده اکثرا جزو فرقه‌های مجسمیه و مشبهیه بودند. فرقه‌های مجسمیه و مشبهیه فرقه‌های بودند که برای خدا جسمیت قائل بوده و یا خدا را شبیه به آن چه دوست داشتند، تصور می‌کردند. می‌گویند شیخ صفی الدین اردبیلی که به قول خود دنبال کسی می‌گشت که با هدایت او به خدا نزدیک شود و خدا را بهتر بشناسد موفق شد در سال ۶۷۸ هجری قمری خدمت شیخ ابا عدنان قریشی (بابا پیر) در شهر خوانسار برسد و از ایشان کسب فیض کند.

یکی از اشخاص مدفون در بقعه شیخ ابا عدنان قریشی (مقبره بابا پیر) «صدرالدین حسین» است که مرشد شیخ زاهد گیلانی و مراد شیخ صفی‌الدین اردبیلی نیای شاهان صفوی بوده است به همین دلیل شاهان صفوی برای این بقعه اهمیت خاصی قائل بودند و زیارتگاه رجال و شاهزادگان صفوی بود. از این رو به دستور مریم بیگم؛ همسر شاه‌طهماسب صفوی در خوانسار، مدرسه و حمام نیز ساخته شده است.

ابراهیم شاه از سلسله گورکانی تمام باغستان سرچشمه را در سال 892 به نام بابا پیر وقف نمود که در حال حاضر در اختیار شهرداری است.

درِ قدیمی بقعه که به‌صورت گره چینی بوده در سال 1357 به سرقت رفته است. همچنین صندوق چوبی بر روی بقعه وجود داشته که در سال 1330 در اثر حادثه آتش‌سوزی و روشن کردن شمع بر روی چادر، آسیب‌دیده بود. صندوق ابتدا به مقبره بابا ترک منتقل شد و پس از آن به کتابخانه آیت‌الله فاضل خوانساری انتقال داده شد و سپس این صندوق ارزشمند مفقود شد! بر روی صندوق چوبی داخل بقعه به سال 954 چنین قید شده است:

چاکر و بنده ائمه دین شیعه پاک صدر دین حسین

در طرف دیگر نوشته‌شده:

مشایخ العظام الکرام شیخ نظام‌الدین حیدر و شیخ شرف‌الدین هدایت الله و شیخ فتوح­الدین عبدالفتاح و شیخ کمال‌الدین عارف و شیخ ابا عدنان و شیخ شمس‌الدین محمد و شیخ زین‌الدین علی و شیخ تاج‌الدین حسن خدام هذه البقعه المتبرکه

اولین مرمت این بنا در سال 1255 توسط دو نفر از نوادگان بابا پیر انجام شد و سپس در سال‌های 1357، 1367 و 1387 نیز مرمت‌هایی صورت گرفته است.

معماری آرامگاه بابا پیر

مقبره این شیخ بزرگ در سده شش و هفت هجری قمری ساخته شده است. آرامگاه اولیه تنها با سنگ بر روی چشمه‌ای به نام «چشمه پیر» بنا شده بود و بنای فعلی بقعه شیخ ابا عدنان قریشی در دوره صفویه بر روی آرامگاه قبلی به سبک مغولی و یا سلجوقی احداث شد.

دارای گنبد دو پوش دو متری، دوازده تَرَکی از نوع گنبدهای رک یا نوک‌تیز با مصالح لاشه‌سنگ و آجر است. 12 ضلع در واقع نشانه‌ای از دوازده امام یا دوازده تَرَک کلاه صفویه است.

طبق آن چه گفته می‌شود؛ پوشش قبلی گنبد مذکور از طلا بوده و در قرن 13 در سال‌های قحطی به سرقت رفته است.

ارزش های خاص آرامگاه بابا پیر

این اثر در تاریخ 10 آبان 1354 با شماره ثبت 1120 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

امکانات تفریحی و رفاهی اطراف آرامگاه بابا پیر

باغستان و محیط طبیعی زیبایی در اطراف این بقعه قرار دارد که می توانید ساعاتی را در آن به استراحت و تفرج بگذرانید.

پیشنهاد برای دیدن آرامگاه بابا پیر

فصل پاییز و بهار زمان مناسبی برای سفر به استان خوانسار و بازدید از این بنای تاریخی است.

مکان های نزدیک نگری

مکان کارگاه صنایع دستی خوردنی محتوای فعلی خدمات شهری شما اینجا هستید