قلعه سب بلندترین سازه خشت و گلی خاورمیانه

نام های دیگر مکان

• قلعه سیب سوران
• قلعه سیب
• قلعه سیب و سوران

موقعیت جغرافیایی قلعه سب

قلعه‌ی زیبا و خشتی سیب و سوران همان طور که از اسمش پیداست در شهرستان سیب و سوران در استان پهناور سیستان و بلوچستان قرار دارد.

سیر تاریخی و فرهنگی قلعه سب

این قلعه متعلق به دوره‌ی قاجار است و شاید یکی از سالم‌ترین قلعه‌های به جا مانده در منطقه‌ی سیستان و بلوچستان باشد. این اثر تاریخی در 19 مهر 1375 با شماره‌ی 1751 و نام رسمی قلعه‌ی سب در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

قلعه‌ی سیب و سوران مرکز فرماندهی شهرستان سراوان در گذشته بود که مناطق کنت، هیدوج، زابلی، پسکوه، گشت و... را شامل می‌شده است. بنا به روایات تاریخی، اولین جایی که در سال 1257، نیروهای ناصرالدین‌شاه جهت کنترل منطقه به آن‌جا هدایت شدند همین قلعه‌ی سب بود.

این قلعه زیباترین و بلندترین بنای خاکی کشور است. این قلعه تا کنون سه بار تعمیر شده و بناهایی به آن افزوده شده تا به شکل امروزی در بیاید. معماری زیبای این قلعه باعث شده تا موزه‌ی جنوب شرق کشور در زاهدان نیز با توجه به شکل و شمال این قلعه ساخته شود. در ضمن این بنا به مرتفع‌ترین بنای خشت و گلی خاورمیانه بودن نیز شهرت دارد. این بنای خشتی طبق گفته‌های مردم محلی تا چند سال قبل از انقلاب 1357 مورد استفاده بود و مردم در آن سکونت داشتند.

معماری قلعه سب

بنای اصلی قلعه بر روی صخره‌ای قرار گرفته است و زیربنای آن در حدود 900 متر است. ارتفاع قلعه در حدود 23 متر است و این‌گونه برداشت می‌شود که هر حکمرانی تغییراتی در این بنا داده است. بیشتر طبقه‌ی اول این قلعه خاک‌ریزی شده است و در طبقه‌ی دوم آن 6 اتاق دیده می‌شود.

بنا کلا از خشت خام ساخته شده اما درون ملات آن از تخم گیاه توتوری که در کوه‌های اطراف یافت می‌شود و خاصیت چسبندگی دارد استفاده شده است. شاید یکی از دلایل سالم ماندن این بنا نیز همین موضوع باشد!

قرینه‌سازی در این قلعه نیز مانند سایر قلاع منطقه رعایت شده است. بخش اول قلعه مختص بزرگان و نزدیکان حاکم بود. در بخش دیگر خدمه و در بخش سوم خود حاکم سکونت داشته است. در این قلعه زندان نیز وجود داشت و در کل قلعه 35 اتاق وجود دارد. زندان این قلعه در درون اسطبل قرار داشته است.

معماری قلعه کاملا مکعبی و ساده بوده است و در مرمت‌ها سعی شده مقداری بر شکوه و زیبایی آن افزوده شود و در همین حال سادگی آن نیز حفظ شود.

پیشنهاد برای دیدن قلعع سب

برخی از راه‌روهای این قلعه بسیار باریک هستند و شاید افراد چاق نتوانند از آن عبور کنند. دلیل این باریک بودن هنوز  معلوم نیست. اما سعی کنید در زمان بازدید از این قلعه به دیوارهای خشتی آن دست نزنید و بر روی برج و باروهای آن نروید. چرا که این کار می‌تواند به بافت خشتی قلعه آسیب برساند. قلعه کنت هم از دیگر قلعه‌های سیب و سوران است که می‌توانید از آن نیز بازدید کنید.

مکان های نزدیک نگری

مکان کارگاه صنایع دستی خوردنی محتوای فعلی خدمات شهری شما اینجا هستید